Sadź gatunki pionierskie. Albo, chociaż pozwól im się rozrosnąć tam, gdzie nie będzie Ci to bardzo przeszkadzać. Kiedy skupiasz się na ogrodzie przydomowym, wysiej resztę terenu czymś, co go ulepszą. Lub zostaw, natura nie znosi próżni — sama się tym zajmie.

Roślinne warstwy pionierskie możemy podzielić na:

Warstwa niskich drzew

Roślinne warstwy pionierskie wśród niskich drzew stanowią drzewa dorastające do 10m. Mogą to być drzewa typowo owocowe, lub te pełniącą funkcję ochronną (przed wiatrem, słońcem) lub kompostową (na ścinanie, wiążące azot, produkujące dużą ilość biomasy). Rośliny pionierskie należące do warstwy niskich drzew to sumak octowiec, wierzba (np. japońska), czeremcha, jarzębina.

Warstwa krzewów

Roślinne warstwy pionierskie pośród krzewów to warstwa zdrewniałych roślin dorastających do 3m. Spełniają się świetnie w roli żywopłotów (również ochronnych). Są cennym źródłem plonów wieloletnich. Do krzewów szybko rosnących, znoszących ubogą glebę zaliczamy: porzeczkę (czarną, czerwoną, białą), agrest, orzech laskowy, malinę, jeżynę, czarny bez, dziką różę, karaganę syberyjską.

• Gatunki pionierskie — wytrwałe rośliny, mało wymagające (czarna porzeczka)
• gatunki pionierskie jak ta dzika róża świetnie nadają się na żywopłot ochronny

Warstwa koron drzew

Warstwa koron drzew stanowi najwyższą warstwę naszego ogrodu. Należą do niej drzewa wysokie, dorastające do min. 10m, a najczęściej dużo wyżej. Gatunki pionierskie należące do warstwy koron drzew to m.in. brzoza, sosna, topola, olsza, robinia akacjowa, wierzby, morwa, dzika jabłoń, orzech włoski, orzech szary, klon, buk, dąb, lipa.

• Gatunki pionierskie — warstwa koron drzew (klon)
• gatunki pionierskie — warstwa koron drzew (brzoza)

Warstwa zielna i warstwa okrywowa

Warstwę zielną i okrywową w ogrodzie tworzą rośliny o niezdrewniałych pędach. Czyli wszelkie rośliny jednoroczne, oraz inne, które na zimę obumierają do ziemi. Wśród gatunków pionierskich warstwy zielnej wyróżniamy: krwawnik, wykę, poziomkę, łubin, miętę, oregano, gwiazdnicę, dziewannę, koniczynę, szczaw, żywokost, bratek polny, rzepik, nawłoć, pokrzywę, rumianek, truskawkę, skrzyp, lucernę.

Warstwa korzeni

Inaczej zwana ryzosferą. Nazwa mówi sama za siebie – roślinne warstwy pionierskie korzeni tworzą podziemne części rośliny. Wiadomo, że wszystkie rośliny mają korzenie. W kontekście gatunków pionierskich skupiamy się na roślinach o grubych lub długich korzeniach, potrafiących gromadzić wartości spożywcze z gruntu. Mówimy również o tych, które zachodzą w symbiozę z bakteriami i innymi organizmami glebowymi, co z kolei sprzyja innym roślinom wokoło. Pomocnymi gatunkami pionierskimi należącymi do warstwy korzeni są: topinambur (i inne słoneczniki), mniszek lekarski, mlecz polny, rzodkiewka, burak.

Gatunki pionierskie jak ten mniszek lekarski mają grube i długie korzenie, dzięki którym mogą sięgać głęboko w glebie po wartości odżywcze.

Warstwa pnączy

Warstwa pnączy składa się z roślin szerzących się wzwyż, nie wszerz. Warto pnącza sadzić pod drzewami i płotami, by maksymalnie wykorzystać przestrzeń w ogrodzie. Szczególnie przydatnymi okażą się pnącza szybko rosnące i mało wymagające zapewnią źródło biomasy na użyźnianie podpór (drzew), na których rosną. Polecamy sadzenie pnączy typu fasola, chmiel, winogrona.

U nas w ogrodzie rośnie też winobluszcz (samosiejka). Nam nie przeszkadza, cieszymy się z jego szybkiego wzrostu i ilości  kompostu. Zaznaczamy jednak, że ze względu na swój inwazyjny charakter, winobluszcz nie jest przez wszystkich mile widziany. Z naszego doświadczenia, jeśli ogród jest zbalansowany pod względem gatunków i jeśli nie występuje w nim niepotrzebnej próżni to gatunki, nawet te inwazyjne, zachowają się grzecznie.